ΝΤΟΝΑΤΕΛΟ

Ο Ντονατέλο (Donato di Niccolo di Betto Bardi) (Φλωρεντία, 1386-Φλωρεντία, 13 Δεκεμβρίου 1466)

υπήρξε ένας από τους τρεις πατέρες της Φλωρεντινής Αναγέννησης, μαζί με το Μπρουνελέσκι (Filippo Brunellesci) και το Μαζάτσιο (Masaccio) , και ένας από περιφημότερους γλύπτες όλων των εποχών.

Ο Donato, που από τους δικούς του ονομαζόταν Donatello και που μ΄αυτό το όνομα υπέγραψε μερικά από τα έργα του, γεννήθηκε στη Φλωρεντία το έτος 1386.

Αφιερώθηκε στη μελέτη του σχεδίου και δεν έγινε μόνο ένας εξαίρετος και αξιοθαύμαστος γλύπτης, αλλά έδειξε επίσης πολλές ικανότητες και σε γύψινες διακοσμήσεις, ενώ ήταν έξοχος στην προοπτική και εκτιμήθηκε πολύ στην αρχιτεκτονική.

Οι εργασίες του ήταν τόσο ωραίες και είχαν τέτοια χάρη, ώστε τις παρομοίαζε κανείς με τα περίφημα έργα των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων περισσότερο από οποιουδήποτε άλλου μάστορα. Γι΄αυτό θεωρήθηκε ο πρώτος που επανέφερε το αρχαίο είδος του χαμηλού ανάγλυφου και το καλλιέργησε με τον καλύτερο τρόπο.

Ο Ντονατέλο υπήρξε σύγχρονος του Κόζιμου του Πρεσβύτερου των Μεδίκων (Cosimo il Vecchio, 1389-1464). Η γνωριμία τους διήρκεσε πάνω από πενήντα χρόνια και με τον καιρό αναπτύχθηκε μεταξύ τους μία αμοιβαία φιλία και εκτίμηση. Αν ο Ντονατέλο, παιδί ενός απλού εργάτη, κατόρθωσε να αποκτήσει την εύνοια ενός άνδρα τόσο πλούσιου και ισχυρού όπως ο Κόζιμο είναι μία καθαρή απόδειξη του κοινωνικού γοήτρου ενός αναγνωρισμένου καλλιτέχνη στη Φλωρεντία του "Κουατροτσέντο".
Ο Κόζιμο τιμούσε την τέχνη και τις ικανότητες του Ντονατέλο σε πολύ μεγάλο βαθμό και του έδινε συνεχώς δουλειά.
Ο Ντονατέλο, από την άλλη, αγαπούσε τόσο πολύ τον Κόζιμο, που καταλάβαινε τις επιθυμίες του σχεδόν πριν τις εκδηλώσει και τον υπηρετούσε αδιάκοπα.
Ο Ντονατέλο ήταν σε όλα τόσο έξοχος, που μπορούσε κανείς να πει πως ήταν ένας από τους πρώτους που με μελέτη, κρίση και γνώση προώθησε τη γλυπτική για τους νεότερους και γι΄αυτό του αξίζει μεγάλη δόξα, αφού στην εποχή του οι αρχαιότητες - κολόνες, πεσσοί, θριαμβικές αψίδες - τις οποίες εμείς γνωρίζουμε σήμερα δεν είχαν ακόμη βρεθεί. Μάλιστα, υπήρξε αυτός η αφορμή που ο Κόζιμο των Μεδίκων απέκτησε τη διάθεση της μεταφοράς στη Φλωρεντία των αρχαίων που φυλάσσονται στο παλάτι των Μεδίκων και τα οποία συμπλήρωσε ο Ντονατέλο.
΄Ηταν γενναιόδωρος, αγαπητός και φιλικός και σκεπτόταν περισσότερο το καλό των φίλων παρά το δικό του καλό. Ποτέ δε νοιαζόταν για τα χρήματά του. Τα είχε τοποθετήσει σε ένα καλάθι, που το είχε κρεμασμένο με ένα σχοινί στη στέγη, και οι βοηθοί και φίλοι του έπαιρναν ό,τι τους χρειαζόταν χωρίς να τον ρωτούν.
΄Εζησε ευτυχισμένα γερατειά και, όταν άρχισε να χάνει τις δυνάμεις του και δε μπορούσε να εργαστεί, υποστηρίχθηκε από τον Κόζιμο και από τους φίλους του.
Διηγούνται πως πεθαίνοντας ο Κόζιμο (δύο χρόνια πριν από το Ντονατέλο) διέταξε τον γιο του τον Πιέρο (Piero) να φροντίζει το Ντονατέλο και αυτός εκτέλεσε πιστά τις εντολές του πατέρα του, φροντίζοντας να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του χωρίς στενοχώριες.
Πέθανε στις 13 δεκεμβρίου του 1466 και , σύμφωνα με την επιθυμία του τάφηκε στη εκκλησία του San Lorenzo κοντά στον Κόζιμο, για να είναι το σώμα του μετά θάνατον δίπλα σ΄εκείνον με τον οποίο ήταν το πνεύμα του όσο ζούσε.
Ο θάνατος του Ντονατέλο λύπησε βαθιά τους συμπολίτες και τους ομοτέχνους του, και για να τιμηθεί νεκρός, όπως τιμήθηκε ζωντανός, του έκαναν μία μεγαλοπρεπή κηδεία σ΄εκείνη την εκκλησία και ακολούθησαν όλοι οι ζωγράφοι, οι αρχιτέκτονες και οι γλύπτες, οι χρυσοχόοι καθώς και όλοι οι κάτοικοι της πόλης.







Giorgio Vasari "Vite" , μεταφρ. Στέλιος Λυδάκης

http://www.it.wikipedia.org/