Τρίτη 5 Ιανουαρίου 2010

Bramante da Urbino,Monte Asdruvaldo, Urbino, 1444 – Roma, 1514

Από τις "Vite" του Giorgio Vasari (1511-1574)
(Μετάφρ. Στέλιος Λυδάκης)


Ο νέος τρόπος εργασίας του Filippo Bruneleschi πρόσφερε πραγματικά μεγάλες υπηρεσίες στην αρχιτεκτονική, γιατί μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τα έξοχα έργα των σοφότερων και πιο αξιοθαύμαστων μαστόρων της Αρχαιότητας μπήκαν και πάλι στο προσκήνιο και έγιναν πρότυπο για μίμηση. Όμως και ο αιώνας μας (16ος) ωφελήθηκε ανάλογα με την παρουσία του Bramante. Γιατί αυτός προχώρησε πιο πέρα από τον Filippo γεμάτος θάρρος, δύναμη, πνεύμα και επιστήμη – και όχι μόνο ως θεωρητικός αλλά και ως πρακτικός με τις καλύτερες εμπειρίες. ΄Έτσι έδειξε σε όλους που ήρθαν μετά απ΄αυτόν το σωστό δρόμο της αρχιτεκτονικής.
Η ικανότητά του απλωνόταν τόσο στο σύνολο των έργων του, όσο και στο καθένα ξεχωριστά: στη μέτρηση των γείσων, των κιόνων, των βάσεων, των γωνιών, των τοξοστοιχιών, των κλιμάκων, καθώς και σε όλους τους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς που εκτελέστηκαν με βάση τη γνώμη του και τα προπλάσματά του.
Αν οι ΄Ελληνες ήταν εφευρέτες της αρχιτεκτονικής και οι Ρωμαίοι οι μιμητές τους, τότε ο Bramante δεν ακολούθησε μόνο το πρότυπό τους, αλλά πολλαπλασίασε την ομορφιά σ΄αυτήν την τέχνη.
Ο Bramante γεννήθηκε το 1444 σ΄ένα χωριό της περιοχής του Urbino.
Οι γονείς του ήταν φτωχοί αλλά από καλή καταγωγή. Στα παιδικά του χρόνια έμαθε να διαβάζει και να γράφει και καταπιανόταν πολύ με την αριθμητική. Επειδή όμως έπρεπε να κερδίζει από νωρίς χρήματα, τον προόριζε ο πατέρας του, λόγω της δυνατής του κλίσης προς το σχέδιο, για τη ζωγραφική.
Τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση όμως την εύρισκε ο Bramante στην αρχιτεκτονική και στην προοπτική και έτσι εγκατέλειψε την πατρίδα του για να πάει στη Λομβαρδία, όπου επισκέφθηκε το Μιλάνο και τον Καθεδρικό ναό. Ο Bramante, μελετώντας τον καθεδρικό ναό (Duomo) , ενθουσιάστηκε τόσο πολύ, που αποφάσισε να αφοσιωθεί ολότελα στη αρχιτεκτονική.
΄Ετσι εγκατέλειψε το Μιλάνο και πήγε στη Ρώμη - πριν από την αρχή του έτους 1500, όπου με τη βοήθεια φίλων, ανέλαβε ορισμένες εργασίες και κέρδισε κάποια χρήματα, τα οποία ξόδευε με περίσκεψη, γιατί ήθελε να ζει με δικά του μέσα και να μην ενοχλείται με νέες παραγγελίες, προκειμένου να σπουδάζει με άνεση τα κτήρια της Αρχαιότητας στη Ρώμη.
Ευτυχής συγκυρία ήταν, ότι εκείνη την εποχή εκλέχθηκε πάπας ο Ιούλιος Β΄, ένας άνδρας τολμηρός και με ενδόμυχη λαχτάρα να αφήσει πίσω του μεγάλα μνημεία.
Στην αρχή της σταδιοδρομίας του είχε δουλέψει για τον πάπα Αλέξανδρο ΣΤ΄για τη δημιουργία της κρήνης στο Trastevere και μιας άλλης στην πλατεία του San Pietro.
΄Οταν εκλέχτηκε πάπας ο Ιούλιος Β΄, το 1503, άρχισε να ενδιαφέρεται για τον Bramante.
Λόγω της ικανότητάς του στην αρχιτεκτονική και των λοιπόν αρετών του, απολάμβανε ο Bramante την εύνοια του πάπα, ο οποίος τον θεώρησε άξιο να φέρει τον τίτλο του Φύλακα της παπικής Σφραγίδας και έκτισε ειδικό κτήριο γι΄αυτό το λειτούργημα.
Του ανέθεσε την διευθέτηση της αυλής του Belvedere στο Βατικανό και την ανοικοδόμηση του Αγίου Πέτρου, έργο το οποίο ο Μπραμάντε δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει, αφού πέθανε το 1574.
Ο Bramante είχε ευχάριστη και χαρούμενη ιδιοσυγκρασία και του άρεσε να είναι χρήσιμος στους άλλους. ΄Ηταν φίλος κυρίως με πνευματώδεις ανθρώπους και τους βοηθούσε όπου μπορούσε, όπως το φημισμένο ζωγράφο Raffaello από το Urbino που είχε έρθει στη Ρώμη.
Στο Raffaello δίδαξε πολλούς κανόνες της αρχιτεκτονικής και του σχεδίαζε τα οικοδομήματα τα οποία μετέφερε αυτός προοπτικά στην αίθουσα του Παρνασσού, στο Vaticano, όπου απεικόνισε τον Bramante να μετρά με το διαβήτη.
Του άρεσε η ποίηση, άκουγε ευχαρίστως μουσική, αυτοσχεδίαζε στο λαούτο και συνέθετε από καιρό σε καιρό ένα σονέτο.
Από κληρικούς και αμέτρητους άρχοντες εκτιμήθηκε πολύ και κατά τη διάρκεια της ζωής του και περισσότερο μετά το θάνατό του, γι΄αυτό και το κτίσιμο του San Pietro διακόπηκε για πολλά χρόνια.
Πέθανε στην ηλικία των εβδομήντα χρόνων και συνοδεύτηκε στον τάφο από τους αυλικούς του πάπα, όλους τους γλύπτες, αρχιτέκτονες και ζωγράφους και κηδεύτηκε στον San Pietro με τιμές το 1514.
------------------------------------------------------------------------------------------------
Το έργο του Bramante επηρεάστηκε από την προοπτική και τον κλασικισμό των Leon Battista Alberti, Andrea Mantegna και Melozzo da Forlì.
Η μελέτη του Vitruvio, των αρχαίων κλασικών κτιρίων και οι συζητήσεις με τον Leonardo da Vincι τον οδήγησαν να χρησιμοποιήσει κλασικές αρχιτεκτονικές φόρμες και να δημιουργήσει ισορροπία και αρμονία. Σαν αρχιτέκτων, ο Μπραμάντε υπήρξε ο πρώτος που πέτυχε να δημιουργήσει οικοδομήματα με όλα τα κλασικά χαρακτηριστικά, έτσι ώστε να γίνει πρότυπο ακόμη και για τους συγχρόνους του.
΄Οταν ο Bramante μεταφέρθηκε στη Ρώμη, το 1499, η τεχνοτροπία του μεταβλήθηκε ριζικά, υιοθετώντας έναν πιο αυστηρό χαρακτήρα, σε σχέση με τα πρώτα του έργα, όπως βέπουμε στα έργα του: Chiostro di Santa Maria della Pace και Tempietto di San Pietro in Montorio.


SANTA MARIA DELLA PACE
















TEMPIETTO DI SAN PIETRO IN MONTORIO


























Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου